74 lata temu, 1 grudnia 1943 w ambasadzie radzieckiej zakończyła się Konferencja Teherańska bedaca pierwszym spotkaniem tzw. Wielkiej Trójki, a więc przywódców trzech największych mocarstw w gronie koalicji alianckiej - Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego. W trakcie konferencji reprezentowali je odpowiednio premier
Winston Churchill, prezydent Franklin Delano Roosevelt i dyktator Józef Stalin. Głowy państw były wspomagane przez liczne delegacje polityków i wojskowych, którzy ustalali szczegóły współpracy między członkami sojuszu antyfaszystowskiego. W praktyce jednak najważniejsze decyzje były podejmowane w ramach ustaleń trzech przywódców.
(
Wielka trójka, od lewej: Stalin, Roosevelt, Churchill)
Był to kluczowy moment II wojny światowej. Stalin, niedawny sojusznik Hitlera, teraz był sojusznikiem Winstona Churchilla i Franklina Delano Roosevelta i zaczął uzurpować sobie szczególe prawa i stawiać żądania.
Od początku wydawało się, iż w centrum wydarzeń będzie przywódca radziecki, o którego względy szybko zaczęli zabiegać politycy zachodni. Nie zdecydowali się oni na utworzenie wspólnego anglosaskiego frontu przeciwko polityce sowieckiej, co w dużej mierze podkopało zamiary Churchilla. Jeszcze 28 listopada Churchill i Stalin dyskutowali w dwuosobowym gronie na temat możliwości ustalenia zachodniej granicy Związku Radzieckiego. Premier brytyjski wydawał się być przekonany, iż racja w sporze polsko-sowieckim leży po stronie Sowietów. Dlatego też wypowiedział się w ciepłym tonie na temat planów radzieckich i zapowiedział ustalenie granicy gwarantującej bezpieczeństwo Związku Radzieckiego na zachodzie. W praktyce oznaczało to skazanie Polaków na linię Curzona. Znacznie częściej dochodziło do rozmów w cztery oczy na linii Roosevelt-Stalin, ponieważ delegacja amerykańska przyjęła zaproszenie Sowietów do ambasady radzieckiej, gdzie rzekomo miało być bezpieczniej.
Amerykanie, mimo protestów Churchilla, zgodzili się na przenosiny, a Roosevelt mógł bez przeszkód porozumiewać się z Wujkiem Joe, jak Stalina nazywali Amerykanie, za plecami Brytyjczyków. Konferencję zdominowały tematy strategiczno-wojskowe. Zastanawiano się przede wszystkim nad otwarciem drugiego frontu przez aliantów zachodnich. W konsekwencji nacisków Stalina datę rozpoczęcia działań we Francji ustalono na maj 1944 roku.
Rozmowy dotyczące przyszłości Rzeczypospolitej, nastąpiły 1 grudnia. Oczywiście, kwestia polska przewijała się kilkukrotnie podczas wcześniejszych rozmów, ale miało to raczej charakter wzmiankowy niż ustaleniowy. 1 grudnia miał być przedostatnim dniem spotkania, a w ciągu dwóch końcowych spotkań Wielka Trójka zdecydowała się poruszyć przede wszystkim kwestie polityczne. Sprawa polska, stała się najtrudniejszym zagadnieniem, które rozwiązać musieli politycy alianccy w Teheranie. Harry Hopkins, doradca prezydenta Roosevelta, określił ją "politycznym dynamitem", do którego stale wracano, ale wciąż nie uzyskano konsensusu. Szczególnym orędownikiem rozwiązania kwestii polskiej był Churchill, starający się powracać do tematu przy każdej nadarzającej się ku temu okazji. Premier brytyjski nie miał wątpliwości, iż dyplomaci Rządu Emigracyjnego nie ustąpią w sprawie granic i zmian terytorialnych, dlatego też postanowił wysondować Stalina i Roosevelta, podjąć odpowiednie ustalenia i dopiero w dalszej kolejności skonsultować wszystko z Polakami. W zasadzie było to skuteczne postawienie Rządu Emigracyjnego przed faktami dokonanymi, które chcąc, nie chcąc, musiał zaakceptować. Jednocześnie starał się uzyskać maksimum w kwestiach politycznych, obawiając się, iż po wojnie do władzy w Polsce dojdą komuniści. Podczas rozmów z Amerykanami Churchill wyraził obawy przed "skomunizowaniem tych krajów europejskich, w których znajdzie się armia radziecka". Jego plany krzyżowały posunięcia Roosevelta, który jeszcze przed rozpoczęciem czwartego posiedzenia plenarnego udał się do Stalina, aby.. przedyskutować sprawę Polski. B
ez ogródek oświadczył Stalinowi, iż zgadza się z postulatami radzieckimi, czyli przesunięciem Rzeczypospolitej w granice od Odry po linię Curzona. To ustne uzgodnienie miało na razie pozostać w tajemnicy, a jego trzej autorzy bez skrupułów określili nowe terytorium Polski zrywając jej historyczne i etniczne więzy z ziemiami wschodnimi dawnej Rzeczypospolitej. Był to w istocie pierwszy akt wydania Polski przez teoretycznych sprzymierzeńców w ręce jej jawnego wroga.
Uzgodnienia dotyczące granic Polski nie zostały upublicznione, głównie ze względu na wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1944 roku. Rooseveltowi zależało bowiem na głosach ok. 6-7 mln wyborców polskiego pochodzenia.
I tak Polska została sprzedana przez jej oficjalnych sojuszników.
Zrodla:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Konfer...ehera%C5%84ska
http://www.sww.w.szu.pl/index.php?id...ja_w_teheranie
Konferencja teherańska
https://youtu.be/ZdopNL7Cht4
Kalendarz Historyczny 28.XI TEHERAN 1943: POLSKA DLA STALINA
https://youtu.be/6q-uJOKzNIw
**
Watek ten jest zbiorem przeróżnych artykułów, fotografii znalezionych w Internecie i prasie oraz ksiazkach historycznych. Wpisy zawierają źródła i odnośniki.