Kartka z kalendarza

[Kaima]

W 1431 roku zginęła spalona na stosie Joanna d'Arc, zwana Dziewicą Orleańską, francuska bohaterka narodowa z okresu wojny stuletniej. Została kanonizowana w 1920 roku przez Benedykta XV. Urodziła się w 1412 roku.

W 1505 roku Sejm w Radomiu uchwalił konstytucję "Nihil novi" zakazującą królowi wydawania ustaw bez zgody Senatu i Izby Poselskiej. Wielu historyków tę datę uważa za początek nowożytnego państwa polskiego.

W 1876 roku car Rosji Aleksander II Romanow wydał ukaz emski zakazujący używania języka ukraińskiego i nazwy Ukraina. Wydanie ukazu spowodowane było obawą caratu przed rozwojem narodowego ruchu ukraińskiego i w konsekwencji przed wyodrębnieniem się z Imperium Rosyjskiego Ukrainy.

W 1901 roku urodził się Mieczysław Fogg, piosenkarz. W okresie okupacji hitlerowskiej śpiewał w warszawskich kawiarniach. Do najbardziej znanych utworów wykonywanych przez niego należą: "Piosenka o mojej Warszawie", "Ta ostatnia niedziela", "Co nam zostało z tamtych lat", "Tango Milonga". Po wojnie występował głównie w radiu i telewizji, zagrał też w filmie "Nasz dom". Zmarł w 1990 roku.

W 1943 roku dowódca Armii Krajowej generał Stefan Rowecki, pseudonim "Grot", wydał rozkaz o wcieleniu oddziałów Batalionów Chłopskich do Armii Krajowej.

W 1950 roku urodził się Krzysztof Cugowski, wokalista zespołu rockowego Budka Suflera, wykonawca przebojów: "Cisza", "Takie tango", "Miłość jest jak niedziela". Największy sukces w karierze wokalisty przyniosła płyta "Nic nie boli, tak jak życie", której sprzedaż przekroczyła milion egzemplarzy.

W 1992 roku w Kielcach utworzono Polską Radę Biznesu, skupiającą przedsiębiorców reprezentujących prywatny kapitał krajowy i zagraniczny.

[Kaima]

W 1832 roku namiestnik carski Iwan Paskiewicz wmurował kamień węgielny pod budowę Cytadeli Warszawskiej. Cytadela zbudowana została po upadku powstania listopadowego z zamysłem kontroli nad miastem, będącym ośrodkiem polskiego ruchu niepodległościowego.

W 1859 roku na wieży gmachu Parlamentu w Londynie odmierzanie czasu rozpoczął zegar Big Ben. Każda z 4 tarcz zegara osadzona jest w stalowej ramie o średnicy siedmiu metrów, podtrzymującej 312 kawałków opalizującego szkła. Wskazówka godzinna mierzy 2,7 m, a minutowa 4,2 metra. Rzymskie cyfry mają po 60 cm wysokości. Na każdej tarczy widnieje łaciński napis "Domine salvam fac reginam nostram Victoriam primam" (Panie zachowaj naszą królową Wiktorię I).

W 1957 roku zmarł Leopold Staff - poeta i dramatopisarz, autor zbiorów: "Sny o potędze", "Wysokie drzewa", "Wiklina", tłumacz klasycznej literatury francuskiej, włoskiej i niemieckiej. (ur. 14.11.1878)

W 1958 roku zmarł Aleksander Żabczyński - aktor i piosenkarz, amant przedwojennego kina. Grał w filmach: "Manewry miłosne", "Głos serca", "Dzieje grzechu", "Pani minister tańczy", "Śluby ułańskie". Był także wykonawcą wielu popularnych piosenek, np: "Powróćmy jak za dawnych lat", "Całuję twoją dłoń, Madame". (ur. 24.07.1900)

W 1972 roku odbyła się wizyta prezydenta USA Richarda Nixona w Warszawie. Była to pierwsza oficjalna wizyta prezydenta USA w Polsce.

W 1987 roku Kazimierz Deyna w wieku 40 lat występem w meczu San Diego Sockers-Tacoma Stars zakończył karierę sportową. Zginął 2 lata później w wypadku samochodowym w San Diego. Przez analityków sportu uważany jest za jednego z najlepszych polskich piłkarzy w historii.

W 2006 roku, po 62 latach latach po bitwie pod Arnhem, Order Wojskowy Wilhelma został nadany polskiej 1. Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej, a gen. dywizji Stanisław Sosabowski został pośmiertnie odznaczony Medalem Brązowego Lwa.

[Kaima]

W 1434 roku zmarł Władysław Jagiełło, król Polski i wielki książę litewski, założyciel dynastii Jagiellonów. Rządził w latach 1386 - 1434. Panował najdłużej ze wszystkich królów polskich - ponad 48 lat. (ur. ok. 1351)

W 1915 roku urodził się Jan Twardowski - ksiądz, poeta, przedstawiciel współczesnej liryki religijnej, uczestnik Powstania Warszawskiego, autor zbiorów wierszy: „Uśmiech Pana Boga”, "Znaki ufności", "Niebieskie okulary", "Nie bój się kochać", "Stukam do nieba". Od 1959 roku aż do emerytury był rektorem kościoła sióstr Wizytek w Warszawie, gdzie głosił kazania dla dzieci, którym później zadedykował prace: "Zeszyt w kratkę", "Patyki i patyczki" oraz "Dzieci na drodze krzyżowej". (zm. 18.01.2006)

W 1950 roku ukazał się komunikat prasowy Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych o zrzuceniu przez amerykańskie samoloty u polskiego wybrzeża masowych ilości stonki ziemniaczanej, która po wydostaniu się na brzeg miała się rozplenić po całym kraju.

W 1962 roku w Izraelu wykonano wyrok śmierci przez powieszenie na Adolfie Eichmannie, skazanym 15 grudnia 1961 roku. Eichmann był zbrodniarzem hitlerowskim, współorganizatorem akcji masowej zagłady Żydów. (ur. w 1906 r.)

W 1990 roku prezydent George H.W. Bush i przywódca ZSRR Michaił Gorbaczow podpisali w Waszyngtonie porozumienie, na mocy którego w obu krajach zakończono produkcję broni chemicznej i rozpoczęto niszczenie już istniejącego jej arsenału.

W 2010 roku w Tychach zakończono produkcję Fiata 600/Seicento, które zostało wprowadzone na rynek w roku 1998 jako następca modelu Cinquecento. Łącznie wyprodukowano 1 328 973 egzemplarze modelu, z czego 1 039 671 wyeksportowano. Samochód przez cały 13-letni cykl produkcyjny wytwarzano wyłącznie w zakładzie Fiat Auto Poland w Tychach.

[Kaima]

W 1740 roku urodził się Donatien de Sade -markiz, francuski pisarz, skandalista. Jego powieści "Niedole cnoty" i "120 dni Sodomy" zawierają psychologiczną analizę przeżyć erotycznych o patologicznym charakterze. Od jego nazwiska pochodzi słowo sadyzm. (zm. w 1814)

W 1847 roku podczas ślubu Dorothy Carew i Toma Daniela w anglikańskim kościele św. Piotra w Tiverton wykonano po raz pierwszy "Marsz weselny" Felixa Mendelssohna-Barholdy’ego.

W 1897 roku Guglielmo Marconi uzyskał patent na radio. Marconi nie wynalazł radiowej transmisji bezprzewodowej, jest to dzieło wielu autorów. Natomiast uczynił tę technikę użyteczną praktycznie składając znane wynalazki w działające systemy łączności dalekosiężnej i organizując przedsiębiorstwo zdolne do ich budowy.

W 1910 roku Brytyjczyk Charles Stewart Rolls przeleciał jako pierwszy samolotem nad kanałem La Manche w obie strony bez międzylądowania.

W 1947 roku Sejm Ustawodawczy przyjął ustawy: w sprawie zwalczania drożyzny i nadmiernych zysków w obrocie handlowym, o obywatelskich komisjach podatkowych i lustratorach społecznych oraz o zezwoleniach na prowadzenie przedsiębiorstw handlowych i budowlanych. Specjalna komisja ścigająca "szkodnictwo gospodarcze" mogła karać obywateli grzywną lub kierować do miejsc przymusowej pracy bez rozprawy sądowej.

W 1953 roku Elżbieta II została koronowana na królową Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii. Przejęła tron po ojcu Jerzym VI. Ceremonia koronacyjna z katedry westminsterskiej w Londynie była po raz pierwszy transmitowana przez telewizję.

W 2003 roku z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie wystartował Mars Express Orbiter - pierwszy europejski statek kosmiczny, którego celem była inna planeta.

[Kaima]

W 1880 roku Alexander Graham Bell przeprowadził przy użyciu swego fototelefonu pierwszą w świecie bezprzewodową transmisję telefoniczną.

W 1881 roku urodził się Juliusz Rómmel - generał, uczestnik wojny polsko-radzieckiej 1920 roku, dowódca Armii "Łódź" w wojnie obronnej 1939 roku, uczestnik obrony Warszawy, po upadku której resztę wojny spędził w niemieckiej niewoli. Jako jeden z nielicznych generałów II RP porozumiał się z władzami komunistycznymi i zamieszkał w PRL, autor wspomnień "Moje walki z Budionnym", "Za Honor i Ojczyznę". (zm. w 1967)

W 1890 roku zmarł Oskar Kolberg - etnograf i kompozytor, znawca pieśni ludowych. Jego zbiory są podstawą polskiej etnografii. Opublikował 13 tysięcy pieśni ludowych i pozostawił 7 tysięcy niepublikowanych melodii, uznawany za twórcę polskiej etnografii i folklorystyki. (ur. 1814)

W 1918 roku na konferencji w Wersalu premierzy Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch uznali prawo do niepodległej i zjednoczonej Polski, z dostępem do morza. Był to dyplomatyczny sukces Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego.

W 1924 roku zmarł Franz Kafka, austriacko czeski pisarz żydowskiego pochodzenia, autor m.in. powieści "Zamek" "Proces", "Ameryka". Urodził się w 1883 r.

W 1963 - Zmarł Jan XXIII (właściwe nazwisko Angelo Giuseppe Roncalli), papież od 1958 roku. Zasłynął jako reformator Kościoła katolickiego - w 1962 roku zwołał Sobór Watykański II, który wprowadził zmiany przekształcające oblicze Kościoła: nowa formuła mszy świętej, ekumenizm i nowe spojrzenie na świat. W 1963 roku ogłosił encyklikę "Pacem in terris", adresując ją nie tylko do katolików, lecz do "wszystkich ludzi dobrej woli". (ur. w 1881)

W 1994 roku Telewizja Polska wyemitowała pierwszy odcinek teleturnieju "Jeden z dziesięciu".

[Kaima]

W 1783 roku bracia Montgolfier zaprezentowali publicznie balon na ogrzane powietrze.

W 1917 roku we Francji z inicjatywy Romana Dmowskiego oraz kierowanego przez niego Komitetu Narodowego Polskiego została utworzona Armia Polska (początkowo pod dowództwem gen. Archinarda), od koloru mundurów nazywana Błękitną Armią. Do czasu powrotu do Polski podlegała rozkazom dowództwa francuskiego. Francuskiego dowódcę 4 października 1918 zastąpił gen. Józef Haller.

W 1920 roku Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o tymczasowym ustroju władz szkolnych, która naczelne kierownictwo i nadzór zwierzchni nad wychowaniem publicznym w RP powierzyła Ministrowi Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

W 1942 roku rozpoczęła się bitwa lotniczo - morska pomiędzy siłami japońskimi a amerykańskimi, w pobliżu atolu Midway na Oceanie Spokojnym, zakończona taktycznym i strategicznym zwycięstwem amerykańskim. Bitwa uznawana jest umownie za punkt zwrotny w wojnie na Pacyfiku, ponieważ inicjatywa działań militarnych przeszła na stronę amerykańską.

W 1948 roku pilot Stanisław Skalski, najlepszy polski as myśliwski z okresu II wojny światowej, został aresztowany przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego pod fałszywymi zarzutami szpiegostwa na rzecz Wielkiej Brytanii i USA.

W 1989 roku odbyła się I tura pierwszych po II wojnie światowej częściowo wolnych wyborów do Sejmu i całkowicie wolnych do Senatu, zakończonych miażdżącym zwycięstwem obozu „Solidarności”, który zdobył 99 na 100 mandatów senatorskich i wszystkie 161 mandatów poselskich przypadających kandydatom bezpartyjnym.

W 1992 roku Sejm RP odwołał w nocy z 4 na 5 czerwca mniejszościowy rząd Jana Olszewskiego. Przyczyną odwołania była sprawa lustracji życia publicznego w Polsce. Było to jedno z najostrzejszych przesileń w polskiej polityce - tzw. noc teczek. Do Sejmu ok. godz. 10:00 rano dostarczono teczki z listą tajnych współpracowników, nazywaną listą Macierewicza. Wniosek o wotum nieufności poparło 273 posłów, przeciw było 119.