Uroki podkarpacia

[gratka]

Miło nam Lulko, że znalazłaś czas
Kompozycja moja na starej jabłonce już padła dwa lata temu,
zdjęcie staje się prawie historyczne

[Lulka]

Jeżeli mogę tutaj, to opowiem wam, co mnie zachwyciło
w czasie ostatniej wędrówki po Bieszczadach.
Zachęceni przewodnikiem, postanowiliśmy odwiedzić cerkiew w Łopience.

Świątynia położna jest w pięknej dolinie na terenach nieistniejącej już dziś wsi Łopienka.
Cerkiew św. Męczennicy Paraskewii powstała w I połowie XIX wieku, wcześniej, od XVIII wieku miała
tu stać kapliczka.
Łopienka została założona, podobnie jak inne bieszczadzkie wsie, na prawie wołoskim.
Za okres lokowania wsi uznaje się lata poprzedzające 1543 rok.
Wieś nosiła początkowo nazwę Lopinka i należała do klucza dóbr jednego z najpotężniejszych
bieszczadzkich rodów – Balów z Hoczwi.
Wieś składała się z wzniesionych wzdłuż potoku bojkowskich chat (tzw. chyży), dworu oraz cerkwi.
Centralnym punktem każdej bojkowskiej wsi była cerkiew. W Łopience już w roku 1757 została
ufundowana murowana cerkiew parafialna pod wezwaniem Św. Paraskewii.
Umieszczono w niej ikonę Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus, która już w tamtym okresie
uchodziła za cudowną.

Po drugiej wojnie światowej Łopienka podzieliła losy innych bieszczadzkich wiosek.
W 1946 r. mieszkańcy zostali wysiedleni do ZSRR, a rok później, tych, którym udało się pozostać
w ramach tzw. „Akcji Wisła” przesiedlono na Zimie Odzyskane.
Los nieubłagany dla ludzi podobnie obszedł się z opuszczoną wioską.
Z kompletnie wyposażonej cerkwi zaczęły powoli ginąć sprzęty.
Część wywiozło stacjonujące w Cisnej wojsko, reszta pada łupem szabrowników.

Ale to tylko połowa historii, bo w tym momencie rozpoczynają się dzieje odbudowy cerkwi w Łopience.
Znaleźli się bowiem ludzie, którym nie był obojętny jej los.
Pierwszym był historyk sztuki, konserwator zabytków Olgierd Łotoczko.
W 1972 r. wraz z grupą przyjaciół przeprowadził za własne pieniądze konserwację korony murów.
Dzięki tym pracom mury cerkwi przetrwały następnych kilkanaście lat do momentu, kiedy w 1990 r.
Społeczna Komisja Opieki nad Zabytkami Sztuki Cerkiewnej dzięki staraniom Zbyszka Kaszuby uzyskuje
pozwolenie na rekonstrukcję cerkwi.
Tyle tytułem wstępu.

Do Łopienki można dojechać samochodem do mostu nad Solinką, gdzie od parkingu idzie się malowniczą
drogą wzdłuż potoku około 30-45 minut.
Ta droga w letni, ciepły dzień to sama przyjemność.
Po około 2,5 km z łopianów i krzewów wyłania się taki oto widok:

[Lulka]

Swoistą osobliwością łopieńskiej cerkwi jest fakt, że jest ona zawsze otwarta.
Osoby odpowiedzialne za jej rekonstrukcję podtrzymują, że w ten sposób chcą podkreślić jej
dostępność dla każdego. Twierdzą, że świątynia jest własnością wszystkich miłośników Bieszczadów,
ich historii i przyrody – dlatego odwiedzić ją może każdy i kiedy tylko ma na to ochotę.
Wystarczy nacisnąć klamkę i pchnąć drzwi…

[Lulka]

A na drzwiach czytamy:

[Lulka]

Na makietach przed wejściem można prześledzić jak postępowała odbudowa cerkwi

[Lulka]

W latach międzywojennych cerkiew w Łopience nie miała ikonostasu.
Był w niej tylko ołtarz główny z cudownym obrazem Matki Bożej.
Postać Matki Bożej ozdobiona była koroną ze srebra i srebrną sukienką.
Do dziś jednak nie udało się ustalić kiedy i w jaki sposób cudowna ikona Matki Bożej z Dzieciątkiem przybyła do Łopienki.
Z opracowań Jej dotyczących wiemy, iż otoczona kultem ikona była we wsi już w 1756 r.
Kult ten rósł w wieku XVIII, XIX i XX, a zachowane relacje pamiętnikarskie, literackie i informacje źródłowe potwierdzają ogromną popularność odpustów w Łopience.
Ołtarz wraz z cudownym obrazem przeniósł do Polańczyka na przełomie 1948/49 r. ksiądz F. Stopa.
W tej chwili w Łopience znajduje się kopia cudownej ikony Matki Boskiej z 2003 roku.

[Lulka]

Legenda łączy pojawienie się w Łopience wizerunku Matki Bożej ze starą lipą rosnącą przy cerkwi.
"Było to dawno, dawno temu, kiedy Łopienka była małą wioską.
Żyła tam kobieta samotnie wychowująca dziecko - dziewczynkę, która była niema od urodzenia.
Kiedy dziecko miało 7 lat, w porze sianokosów wszyscy mieszkańcy poszli na pole odrabiać pańszczyznę.
Poszła i kobieta na folwarczne, a dziewczynkę pozostawiła śpiącą na łące.
Kiedy dziecko się obudziło, poszło w kierunku lipy, do strumienia, napić się wody.
Wtedy nagle ukazała się jej na lipie wielka jasność, z której wyłoniła się postać Matki Bożej z Dzieciątkiem.
Przerażona dziewczynka pobiegła do matki na pole i wtedy po raz pierwszy przemówiła.
Wszyscy ludzie uwierzyli w cudowną interwencję Maryi, a wieść o tym cudzie rozeszła się po okolicy.
Na drzewie zawieszono obraz Matki Bożej, który stał się wkrótce celem licznych pielgrzymek."
Tak czytamy na kartce - cegiełce na odbudowę cerkwi w Łopience.

[Lulka]

Inna osobliwość cerkwi to Chrystus Bieszczadzki w Łopience.
Jest to stworzona z kawałków drewna rzeźba eksponowana we wnętrzu.
Jego prostota i surowość wykonania komponuje się doskonale z przejmującymi, nieotynkowanymi ścianami
cerkwi wykonanymi w archaicznej technice łączenia kamieni rzecznych zaprawą.

[Lulka]

Ogień palący się do dzisiaj w cerkwi w Łopience przez kolejne dekady chciało zgasić wielu, ale się to nie udało.
Spokojnie i majestatycznie płonie on tam do dziś.
Sama cerkiew i cała Łopienka to zaś miejsce, które koniecznie należy odwiedzić.
Jest to jedno z najbardziej niezwykłych miejsc w Bieszczadach.

[bogda]

Rzuciłam tylko okiem.
Tu trzeba trochę dłużej posiedzieć, poczytać i pooglądać, a dziś jakby zajęta jestem trochę.
Jutro sobie wszystko dokładnie obejrzę.
Ale legendę o pojawieniu się wizerunku Matki Boskiej zdążyłam przeczytać.

[Lulka]

Napisał bogda

Rzuciłam tylko okiem.
Tu trzeba trochę dłużej posiedzieć, poczytać i pooglądać, a dziś jakby zajęta jestem trochę.
Jutro sobie wszystko dokładnie obejrzę.
Ale legendę o pojawieniu się wizerunku Matki Boskiej zdążyłam przeczytać.

Bogda, zapraszam, Ciebie i wszystkich zainteresowanych tą tematyką.
Trudno przekazać opisem wrażenia, bo to nie tylko odbudowana cerkiewka,
ale również atmosfera tego letniego dnia robi swoje, takie wędrowanie bieszczadzkimi
dróżkami i bezdrożami zapada w pamięć.
A jak jeszcze w trawie i łopianach wypatrzy się resztki chat bojkowskich, to już wyobraźnia działa.

[Iza_bella]

Lulko... dzięki za reportaż z Łopienki... - jak przez mgłę przypominam sobie miejsce i historię z tym miejscem związaną...
Jeśli masz jeszcze coś ciekawego do przekazania, to czekam... z przyjemnością obejrzę.
Pozdrawiam...

[Lulka]

Napisał Iza_bella

Lulko... dzięki za reportaż z Łopienki... - jak przez mgłę przypominam sobie miejsce i historię z tym miejscem związaną...
Jeśli masz jeszcze coś ciekawego do przekazania, to czekam... z przyjemnością obejrzę.
Pozdrawiam...

Dzięki, Izo
Może kiedyś byłaś w Łopience i dlatego coś kojarzysz.
Mam jeszcze kilka bardzo ładnych cerkwi, między innymi w Chotyńcu i w Radrużu oraz hodowlę żubrów w przepięknej okolicy w lesie.
Przeszłam też bardzo dla mnie ciekawą ścieżkę historyczną "Bieszczady Odnalezione" stworzoną niedawno, bo zaledwie w 2013 r.
na podstawie wykopalisk archeologicznych.
Po raz pierwszy zostały one przeprowadzone w Bieszczadach i dotyczą nieistniejącej już wsi Jaworzec, Łuh i Zawój.
Można zobaczyć ślady dawnych chat bojkowskich, cmentarzy czy pozostałości po dawnych cerkwiach.
Ale mam poważne opory czy o tym pisać, wiadomo, historia tych miejsc jest bolesna i może być opacznie zrozumiana.

[Iza_bella]

Napisał Lulka

Ale mam poważne opory czy o tym pisać, wiadomo, historia tych miejsc jest bolesna i może być opacznie zrozumiana.

Twoje opory Lulko są nieuzasadnione. Historia, to historia... często bolesna i krwawa. Pamiętam, jak w czasach młodości zaczęłam przemierzać te okolice strasznie przygnębiające wrażenie robiło na mnie... zgliszcza i ruiny domostw, opuszczone sady i cmentarze, walące się cerkwie. Teraz jest już inaczej, ale duch tych miejsc krąży. To są "uroki" Podkarpacia... i warto o nich pamiętać.
Skoro przemierzałaś te rejony, masz wiadomości na temat odwiedzanych miejsc, masz aktualne fotki, to dziel się z nami. Niech historia nie zginie w natłoku codzienności.
Pozdrawiam....

[Lulka]

Napisał Iza_bella

Twoje opory Lulko są nieuzasadnione. Historia, to historia... często bolesna i krwawa. Pamiętam, jak w czasach młodości zaczęłam przemierzać te okolice strasznie przygnębiające wrażenie robiło na mnie... zgliszcza i ruiny domostw, opuszczone sady i cmentarze, walące się cerkwie. Teraz jest już inaczej, ale duch tych miejsc krąży. To są "uroki" Podkarpacia... i warto o nich pamiętać.
Skoro przemierzałaś te rejony, masz wiadomości na temat odwiedzanych miejsc, masz aktualne fotki, to dziel się z nami. Niech historia nie zginie w natłoku codzienności.
Pozdrawiam....

Izo, masz dużo racji w tym, co mówisz.
Historia jest jaka jest i nie możemy jej zmienić.
Może się kiedyś zmobilizuję w wolnym czasie i opowiem więcej.
Pozdrawiam

[Lulka]

Postanowiłam na początek opowiedzieć o żubrach w Mucznem.
Byliśmy w pobliżu, więc postanowiliśmy tam zajrzeć.
Zagroda pokazowa żubrów usytuowana jest przy drodze dojazdowej do Mucznego (między Stuposianami
a Mucznem), nad potokiem Czerwonym.
Dojazd do niej jest oznakowany, a zajmuje ona powierzchnię ok. 9 hektarów.
Okolica została nieprzypadkowo wybrana. To uroczysko Krutyjówka położone nad potokiem Czerwonym,
które słynie z bioróżnorodności.
Z dwóch zbudowanych platform widokowych można oglądać dwanaście żubrów aktualnie przebywających
w zagrodzie.
Ta liczba jest oczywiście zmienna, bo rodzą się młode.
Miejsce bardzo ładnie położone, spokój i cisza, ogrodzono część lasu jodłowo-bukowego, przez środek zagrody płynie strumyk.

Na początku nie było ich widać, ale powoli idą do nas

[Lulka]

Pierwsze żubry przyjechały do bieszczadzkiej zagrody w połowie lutego oraz końcem marca 2012 i szybko
oswoiły się z nowym miejscem.
Zwierzęta te zostały sprowadzone m.in ze Szwajcarii (trzyletnie krowy: Uroa i Tjlli oraz dwuletni byk
Urkan) i Francji celem zwiększenia puli genetycznej bieszczadzkiego stada - muszą one charakteryzować
się możliwie dalekim pokrewieństwem ze swymi bieszczadzkimi pobratymcami.

[Lulka]

Wieści ze stycznia 2017 r.
Żubry opuszczają zagrodę w Mucznem. Będą żyć na wolności
Zwierzęta muszą się stopniowo przyzwyczajać do nowych warunków.
Najpierw będą przebywać w tymczasowej zagrodzie adaptacyjnej, położonej z dala od ludzi.
Tam przewieziono już siedem żubrów z zagrody pokazowej w Mucznem.
Jak zauważają leśnicy, rodzina żubrów zmieniła swoje zachowania. W zagrodzie pokazowej w Mucznem,
gdzie wcześniej przebywały, podchodziły ufnie do opiekunów, natomiast po wypuszczeniu w nieznany im,
obcy teren, stały się płochliwe i rzadko można je zobaczyć.
Latem ku zaskoczeniu nawet leśników okazało się, że przywiezione z ogrodów zoologicznych panie żubry
są w ciąży. 20 sierpnia pojawił się pierwszy młody.
Bardzo młoda samica Tilia nocą powiła samczyka. Niestety, nie miała mleka. Żubrzyk został wykarmiony
przez leśników, mniej więcej po dwóch miesiącach wrócił do zagrody.
O tego czasu rok w rok pojawiają się młode.
Czytaj więcej: https://nowiny24.pl/zubry-opuszczaja...ci/ar/11741609

[Lulka]

W lecie 2017 r. w zagrodzie pokazowej nadal przebywało kilkanaście sztuk zwierząt, w tym kilka młodych.
Po nakarmieniu wszystkie ruszyły gęsiego w las za przywódcą stada.

[Iza_bella]

Lulko... ciekawe rzeczy piszesz i pokazujesz. Z ciekawością śledzę wątek.
W zagrodzie w Mucznem nie byłam, ale historię bieszczadzkich żubrów znam.
Czekam na dalszy ciąg....