Zamki, pałace, dwory Polskie

[nutaDo]

Ciekawostki:

- Księżna Maria Teresa von Pless z domu Cornwalis-West, zwana Daisy (ang. stokrotka)w 1891 roku wyszła za mąż za księcia pszczyńskiego Jana Henryka XV. Mieli czworo dzieci.
Po wybuchu I wojny światowej małżeństwo księżnej z księciem Janem Henrykiem XV zaczęło się rozpadać i zakończyło się rozwodem.
Później zaczęła zmagać się z chorobą (prawdopodobnie stwardnieniem rozsianym), która skazała ją na wózek inwalidzki i samotne życie w zamku Książ. Przebywała w nim do 1941 roku, kiedy decyzją władz hitlerowskich została wykwaterowana i po dwóch latach zmarła.
Szczątki księżnej prawdopodobnie zostały w tajemnicy zakopane w parku, który otacza zamek i dlatego zjawa Daisy jest tam wciąż widywana.



- Sala lustrzana -w latach 70. XIX wieku i służyła jako jadalnia. Przetrwała wojnę, nie zniszczyli jej nawet żołnierze radzieccy, którzy w 1945 roku urządzili w zamku szpital wojskowy. Na straży zamku stanął przywódca lokalnego oddziału Polskiej Partii Robotniczej, dawny lokaj księcia (liczył na to, że jego pan wróci, a on znów będzie lokajem).

[nutaDo]

Po pałacowo-klasztornym Eskuriale w Hiszpanii, jest drugim co do wielkości obiektem sakralnym na świecie.
W XII w książę śląski Bolesław Wysoki, osadził tutaj zakon cystersów,którzy dzięki nadaniom książęcym i prywatnym, stał się jednym z większych posiadaczy ziemskich i ośrodkiem kultury.
W XV w. w czasie wojen husyckich klasztor spalono, a następnie odbudowano pod koniec XV w.Kolejnego zniszczenia dokonała reformacja.
W połowie XVII w opat Arnold Freiberg rozpoczyna odnowę całego kompleksu w stylu baroku. Największą inwestycją wykonywaną w tych czasach przez kolejnych opatów ,był budowany monumentalny pałac opacki liczący ponad 300 sal z bogatym wystrojem wnętrz.


W XVIII w, kiedy Prusacy zdobyli te tereny, zniszczono sporo zabytków, przepadły zasoby cysterskiej biblioteki, a w klasztorze urządzono szpital.
W czasie II wojny światowej w lochach klasztoru Niemcy prawdopodobnie uruchomili produkcję części do rakiet V1 i V2, zatrudniając do niej więźniów.
W 1945 Rosjanie dokonali dalszego zniszczenia - szukając skarbów niszczyli trumny Piastów śląskich (przypuszcza się, że skradli insygnia władzy Piastów – jabłka, berła, miecze).
Mumie porozrzucali po posadzce, urządzono w klasztorze szpital psychiatryczny dla czerwonoarmistów.
Od 1989 prowadzone są prace renowacyjne zespołu klasztornego.

[nutaDo]

Ciekawostki:

- niewyjaśniona jest istniejąca w podziemiach klasztoru instalacja techniczna, wskazująca na fabrykę zbrojeniową.
Krążą pogłoski, że ludzie szukający odpowiedzi umierają w tajemniczych okolicznościach, że "ktoś" jeszcze dzisiaj strzeże tajemnic Lubiąża, a także o rzekomo ukrytym na tym terenie złocie z Wrocławia...

- Legenda o śpiącym mnichu, opowiadająca o bracie Eberhardzie, który ciężko pracował w polu. Gdy odpoczywał pod dębem,nad jego głową zaczął śpiewać ptak. Mnich pomyślał, że chciałby zobaczyć kiedyś owoce swojej pracy. Zasną, a gdy obudził się, ptak śpiewał nadal. Brat wrócił do zabudowań klasztornych, ale fasada budynku była zmieniona. Mnisi, którzy zamieszkiwali klasztor odnaleźli w starej kronice wiadomość o mnichu Eberhardzie, który sto lat wcześniej wyszedł na pole i już nigdy nie wrócił. Na dźwięk dzwonu bracia udali się śpiewać wieczorne pieśni. Po modlitwach okazało się, że przybyły z przeszłości brat umarł – szczęśliwy, bo zobaczył owoce swojej ciężkiej pracy.

- Legenda o świętej Jadwidze, żonie księcia Henryka I Brodatego. Aby okazać swą pokorę, księżna chodziła boso, co jej mąż uważał za niegodne jej pozycji. Władca wymógł na opacie klasztoru cystersów w Lubiążu, który był spowiednikiem księżnej, aby ten nakazał Jadwidze noszenie butów. Duchowny podarował jej parę butów i poprosił, aby zawsze je nosiła. Święta Jadwiga, aby być posłuszna swemu spowiednikowi, ale też własnemu postanowieniu, podarowane buty nosiła przywieszone na sznurku na ramieniu. I gdy pewnego razu wracała boso z Lubiąża do Trzebnicy, przystanęła. Spod jej bosych stóp wytrysnęło źródełko, okazało się, że woda z wybudowanej tu przez mieszkańców studni ma właściwości lecznicze. Do dziś studnia istnieje - w Lasku św. Jadwigi.

[Polla]

ZAMEK W PSZCZYNIE!!!!!

[Polla]

ZAMEK W PSZCZYNIE!!!!!

[nutaDo]

Od 05.07 do 09.07 w zabudowaniach klasztornych odbędzie się festiwal kultury alternatywnej: Slot Art Festival .To koncerty, wystawy, projekcje filmowe, przedstawienia teatralne, w których uczestniczy ok 6 tys młodych ludzi z całego świata.
Slot jest platformą jednoczącą ludzi, dla których chrześcijaństwo jest inspiracją do zaangażowania w działalność kulturalną, edukacyjną i społeczną.

[przekora]

Dwór w Starej Niedziałce, zbudowany w drugiej połowie XIX w.Wpisany do rejestru zabytków w r.1983.
Pałac wkomponowany jest w park dworski. Ze wszystkich stron otaczają go drzewa. Wśród drzew znajdują się dwa pomniki przyrody, lipy drobnolistne. Największego uroku dla pałacowego krajobrazu dodają stawy, które okalają park i pałac.
Obecnie pałac jest własnością Państwa Sułkowskich.

[nutaDo]

Pierwotny zamek spłonął w XVI w, kolejna budowla z drugiej połowy XVI w spłonęła w czasie najazdu szwedzkiego /1656/.
Pałac odbudowała /XVII w/ Maria Eleonora von Dönhoff ,żona Ahasvera von Lehndorffa (1637-1688). Był on dyplomatą w służbie króla Jana Kazimierza, elektora brandenburskiego i króla Danii. Gościł w Sztynorcie Zbigniewa Morsztyna zbiegłego z Polski z powodu prześladowania Braci Polskich.
Biskup IgnacyKrasick często gościł w Sztynorckim pałacu.

"Kto ma Sztynort ten posiada Mazury" powiedział Ignacy Krasicki do Ernsta von Lehndorffa, zauroczony urokiem posiadłości hrabiego.

Żona Karola II, Anna z domu Hohn - pomimo choroby i niezbyt udanego małżeństwa, sprawnie zarządzała posiadłościami, prowadziła również szeroką działalność filantropijną a nawet mecenasowała działalności naukowej.
Ostatnim Lehndorffem w Sztynorcie był pochodzący z bocznej linii rodu Heinrich. Zachowała się informacja o jego udziale, wspólnie z generałem von Tresckow, w proteście przeciwko masakrze Żydów i pozostałej ludności Borysowa nad Berezyną, dokonanej w 1941 r. przez łotewskie oddziały SS.

W 1944 r. porucznik Lehndorff brał udział w antyhitlerowskim spisku zakończonym nieudanym zamachem Stauffenberga. Został stracony, a rodzina trafiła do obozu koncentracyjnego.
Po odejściu Sowietów niewiele zostało z bogatego wyposażenia pałacu, chociaż Sztynord uniknął zniszczenia w czasie działań wojennych.
Obecnie pałac jest w stanie ruiny.

[nutaDo]

Ciekawostki:
Dla niejednej niewiasty Sztynort był więzieniem. Po hucznych balach i orgiach przychodził czas łez i samotności. Sześćdziesięcioletni hrabiowie żenili się z osiemnastoletnimi dziewczętami. Po jakimś czasie, gdy im się sprzykrzyły,musiały schodzić na dalszy plan. Ich miejsce zajmowały młodsze, ładniejsze. I choć mieszkały nadal pod jednym dachem ze swymi małżonkami mogły co najwyżej... pisać do nich listy.
Siedziały samotnie w pokojach wysłanych wspaniałymi dywanami, wśród drogocennych mebli i przedmiotów i wpadały w opętanie, miewały napadu szału. /T.Willan "Nienawiść i pajda chleba"/

[nutaDo]

Budowa krzyżackiego zamku w Rynie ukończona została w 1377 r.Krzyżacy budowali zamki w niedużej odległości od siebie (ok. 20-30 km), tak aby konno, szybko można było przekazywać ważne wiadomości.
Pod koniec XIV w stał się stolicą komturstwa. Pierwszym ryńskim komturem był wójt tczewski Fryderyk von Wallenrod / brat Konrada/.
Zamek nie oparł się oblężeniu powstańców Związku Pruskiego w połowie XV w. Ocalałych Krzyżaków bezlitośnie topiono w okolicznych jeziorach i bagnach.Po roku został odbity przez wojska krzyżackie.
W XVI w po likwidacji Zakonu Krzyżackiego, a co za tym idzie również komturstwa ryńskiego, utworzono tu Starostwo Prus Książęcych.
W połowie XVIII w. władze wystawiły zamek na licytację. Od tamtej pory aż do połowy XIX w. zmieniali się jego prywatni właściciele i zamek popadał w ruinę.
W połowie XIX w. w przebudowanym zamku powstało więzienie.
Niemal do końca XVIII w. Ryn był miastem polskim.W XIX w. zaczęto prowadzić systematyczną i stanowczą akcję germanizacyjną. Sprowadzono osadników z Niemiec, ograniczając lub nawet zakazując osiedlania się Polakom.
Podczas II Wojny Światowej przetrzymywano w zamku jeńców rosyjskich, polskich i więźniów niemieckich.
Obecnym właścicielem zamku jest Andrzej Dowgiałło. W dniu 6 sierpnia 2006 roku otwarto na zamku Mazurskie Centrum Kongresowo-Wypoczynkowe.

[nutaDo]

Legendy:
W księżycowej poświacie, po komnatach przechadza się duch białej damy. Legenda mówi, iż to księżna Anna, zamurowana żywcem w podziemiach. Wśród mieszkańców Rynu krążą również niesamowite opowieści o tajemniczych lochach, łączących zamek z kryptą nieistniejącego już kościoła i pobliskim cmentarzem.

Książe Witold pragnął korony litewskiej. Mógł ją zdobyć jedynie przy pomocy Zakonu Niemieckiego Najświętszej Marii Panny, czyli Krzyżaków. Przed bitwą pod Grunwaldem w 1410 r. zawitał do ryńskiego zamku razem ze swoją żoną Anną i dziećmi. Miał on w czasie bitwy przejść na stronę Zakonu. Krzyżacy, aby być pewnymi Witolda - zatrzymali na "gościnie" jego żonę i dzieci. Witold do końca bitwy walczył u boku wojsk polskich [prawdopodobnie jego wojowie nie chcieli zdrady] - Krzyżacy więc z zemsty zamurowali żywcem w jednej z nisz zamkowych jego żonę Annę i dzieci. Od tej pory w niektóre burzliwe noce widać i słychać błąkającego się po zamkowych korytarzach ducha Księżnej Anny opłakującej zamordowane dzieci.

[nutaDo]

Pierwszy książę głogowski Konrad I w drugiej połowie XIII w. wybudował drewniany zamek. W pierwszej połowie XIV w. miała miejsce rozbudowa zamku.Na początku XV w, za czasów księcia Jana I wybudowany został w Głogowie drugi zamek, zwany książęcym, w odróżnieniu od istniejącego XIII-wiecznego, który wraz z podziałem miasta zyskał miano królewskiego.
W 1615 r. zamek zniszczony został przez pożar.
W 1741 r. miasto i zamek zdobyły wojska pruskie. Zamek przeznaczono na siedzibę zarządców pruskich.
W okresie wojen napoleońskich Głogów znalazł się na terenie przemarszu wojsk francuskich , kilka razy przybywał tutaj Napoleon.
W 1814 obiekt powrócił w ręce pruskie. W końcu XIX w. część pomieszczeń zamkowych przeznaczono na sąd królewski.
Podczas drugiej wojny światowej zamek został zniszczony i obrócił się w ruinę.


Zamek odbudowano w latach 1971-83.Obecnie w Zamku Książąt Głogowskich mieści się Muzeum Archeologiczno-Historyczne.

[nutaDo]

Ze wspomnień Jolanty Wyleżyńskiej.

Dwór z ok. 1820 r. należał do rodziny mojej Babki – Prandotów Trzcińskich i Niemiryczów; do niego należały dwie pobliskie wsie – Trzcianna i Prandotów. Ich kościołem parafialnym był uroczy unikalny drewniany kościółek fundacji Teodora Potockiego (1731 r.) w Starej Rawie, oddalony od Trzcianny o ok. 5 km, tam też jeździli na Pasterkę.
Na uroczystości związane z Wigilią i świętami Bożego Narodzenia zjeżdżało do białego dworu z kolumnami wiele osób, a Trzcianna otwierała gościnne podwoje; nawet na mieszkalnym poddaszu.
Dwór nigdy nie błyszczał oknami, bo zamykano okiennice, a nawet opuszczano rolety; tylko szklone drzwi wejściowe, prowadzące do długiej przelotowej sieni, były odsłonięte. W tej sieni w pierwszy i drugi dzień Bożego Narodzenia wykonywano tańce „posuwiste” – mazura, poloneza. Tańce szybkie, jak oberki, polki, tańczono w salonie z piecem bladoróżowym.
Wigilia była uroczysta, długo przygotowywana; zachowywano wszystkie polskie zwyczaje. Pod obrusem stołów, zestawionych w długi ciąg, kładziono siano, a opłatki, spięte ozdobnymi taśmami, leżały w wielu miejscach na porcelanowych talerzykach. Stoły były przybrane gałązkami jedliny, gdzieniegdzie świeżymi kwiatami, i stały nieliczne zapalone świeczniki, a w tle lampy naftowe.
W rogu stała ogromna choinka; nie ubierano jej.
Wszelkie potrawy były wyłącznie postne.
Po Wigilii śpiewano kolędy. Babka Wacława lubowała się wprost w muzyce, piosenkach i przyśpiewkach wiejskich, których melodie grała na fortepianie i śpiewała. Nauczyła mnie później wielu z nich. Myślę, że kapele wiejskie (a szczególnie z okolic Rawy) były źródłem pewnych wzruszeń muzycznych Fryderyka Chopina. Pisze się o tym powszechnie (m.in. Ferdynand Hoesick – autor wielu chopinianów).
Dlatego, myśląc o Wigilii, słyszę Chopina, dźwięki fortepianu Babki i widzę sylwetkę Trzcianny na tle – jak to w Wigilię – wygwieżdżonego nieba.
To są marzenia, to krajobrazy nierzeczywiste, to legendy białego dworu polskiego. /Niedziela

Stan obecny - ruina jest remontowana przez ostatniego właściciela.
Jego powojenni właściciele to kolejno Jackiewiczowie, Jan Biedrzycki, Zbigniew Rzeszotarski. Aktualnie obiekt jest własnością prywatną, choć nadal stoi zrujnowany, a otaczający go park jest zarośnięty.

[nutaDo]

Na wzgórzu, 26 km na pn zachód od Gliwic, wznosi się zamek książęcy.
Wybudowany w XIV - XV wieku na miejscu XII - wiecznego grodu książąt opolskich. Podczas wojen husyckich został zniszczony a następnie odbudowany przez księcia oświęcimskiego Przemysława II.
Po wymarciu ostatnich Piastów przechodzi w XVI w na własność Habsburgów, Redernów, którzy zamek odbudowali, wznosząc dodatkowo budynek mieszkalny z dwiema wieżyczkami.
W XVII wieku rodzina Colonnów przebudowuje zamek na barokową rezydencję.
Kolejni właściciele, rodzina von Gaschinów w XIX w. po pożarze przenosi się do dolnego dworu.
W 1840 roku ruinę kupił Abraham Guradze. Jego rodzina była w posiadaniu zamku do II wojny światowej.



Po II wojnie światowej zamek pozostawał malowniczą ruiną. W latach 1957 – 1963 został częściowo odbudowany, stając się siedzibą placówek kultury.

[nutaDo]

1. Biała Dama.
W poszukiwaniu złotej kaczki,zamkowe wzgórze wielokrotnie zostało przekopane. Wysadzanego perłami ptaka z kruszcu posiadała księżna Gizela z rodu Gaschinów - kaczka siedziała na drogocennych, wypełnionych szlachetnymi kamieniami jajkach. Gdy w czasie pożaru w 1811 roku Gizela uciekała ze swojej komnaty, zdążyła zabrać tylko ową kaczkę. W panice, opuszczając zamek podziemnym korytarzem księżna ukryła rodzinny skarb.Niestety, straciła przytomnność i zmarła.
Teraz każdej nocy chodzi po komnatach szukając skarbu.Ma nadzieję, że gdy go odnajdzie, zamek odrodzi się ze zniszczeń i powróci do swojej świetności.
Dla poszukiwaczy skarbów rada:
Aby odnaleźć złotą kaczkę należy urodzić się w wielkanocną niedzielę oraz znać odpowiednie zaklęcia.


2. Pies - Toszek.
Według legendy książę opolski w czasie polowania został zaskoczony we śnie przez olbrzymiego odyńca. Swojego pana z opresji wybawić miał wierny czworonóg o imieniu Toszek, który pomoc człowiekowi okupił śmiercią zadaną ostrymi szablami dzika. W podzięce pan nadać miał osadzie imię swojego psa.

[nutaDo]

Książę głogowski Zygmunt Jagiellończyk mieszkał w głogowskim zamku w latach 1498-1506 podnosząc go z ruin, będących rezultatem toczącej się dziesięć lat wcześniej wojny z królem węgierskim Korwinem.
Po objęciu przez Zygmunta I tronu polskiego, Głogów wraz zamkiem przeszedł w ręce jego brata Władysława króla czeskiego.

[nutaDo]

Ciekawostki:
1. W lochach zamkowych książę Konrad I więził w XIII w. swego brata - księcia legnickiego Bolesława Rogatkę zwanego Łysym.
Samozwańczym aktem oderwał on ziemię głogowską od rządzonego przez jego brata Bolesława Rogatkę księstwa wrocławskiego i wykreował swoje własne państewko ze stolicą w Głogowie.

2. Pod koniec XIII wieku, Henryk III Biały uwięził w zamkowych lochach swego stryjecznego brata Henryka V Grubego.Chodziło o spadek po Henryku Probusie, który zapisał w testamencie ziemię wrocławską księciu głogowskiemu, lecz niezadowoleni z takiego wyboru wrocławscy mieszczanie nie zezwolili na jego realizację i na swego pana wybrali Grubego. Ten porwany z kąpieli i przywleczony na golasa do Głogowa został zamknięty w ciasnej żelaznej skrzyni, bez możliwości wyprostowania kończyn i swobodnych ruchów, z dwoma niewielkimi otworami: na jedzenie i picie, oraz na to drugie. Henryk twardy był i wytrzymał w takich warunkach pół roku, ale kiedy w jego ciele zagnieździły się robaki, nie dał rady - w 1294 podpisał układ, na mocy którego zrzekł się na rzecz swego oprawcy części spornego księstwa.

[nutaDo]

Na przedmieściu Dynowa nad Sanem pow rzeszowski znajdował się pochodzący z 1760 r dworek ziemiańskiej rodziny - Trzecieskich. W rękach tej rodziny majątek pozostawał aż do zakończenia II wojny światowej.
W 1944r podczas działań wojennych został on całkowicie zniszczony na skutek wybuchu składu amunicji, wysadzonej przez cofającą się armię niemiecką.
Rodzina Trzecieskich mieszkała odtąd w drugim budynku mieszkalnym, obok starego dworu.

Stary dwór
Oficynę i resztki parku - ogrodu (rośnie w nim pomnik przyrody - prawie 400-letni dąb szypułkowy o obwodzie pnia 500 cm), pani Kinga Moysa córka ostatnich właścicieli majątku przeznaczyła na rzecz kościoła. Majątek ten został przekazany przez kościół na rzecz Fundacji Pomocy Młodzieży "Wzrastanie".
W latach 1992 - 1998 wykonany został generalny remont budynku.




Pierwszą siedzibą Fundacji był zdewastowany dwór w Dynowie, który po gruntownym remoncie stał się Domem dla Dzieci.

[nutaDo]

Historię dworu, jego włascicieli opisała w pamiętniku Kinga z Trzecieskich Moysowa.
- Pamiętnik Kingi z Trzecieskich Moysowej (mojej ciotecznej Babci) tom I lata 1902 - 1907
http://www.marychna.witkowscy.net/in...18&Itemi d=61

[nutaDo]

Pałac Kreutza połozony jest 6 km na zachód od Koła przy drodze E30 do Konina.

Został wzniesiony w połowie XVIII w. na zamówienie Rafała Gurowskiego na skarpie doliny rzeki Kiełbaski.Gruntownie przebudowany przez rosyjskiego hrabiego Kreutza po 1836 roku. W 1836 roku car nadał majątek kościelecki generałowi jazdy hrabiemu Kreutzowi, wsławionemu w walkach przeciwko Polakom w czasie powstania listopadowego. On to właśnie dowodził oddziałem, który zdobył redutę Ordona. Po odzyskaniu niepodległości majątek został przejęty przez rząd polski.
Za pałacem znajduje się park krajobrazowy z romantycznymi ruinami, a także meczetem, minaretem i sztuczną grotą. W pałacu przez lata mieścił się Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego. W chwili obecnej pałac wymaga generalnego remontu. Świetność ma mu przywrócić nowy gospodarz - Zespół Szkół Plastycznych z Koła.