Religia bez ściemy
Większość z Was zapewne zna tzw. Dziesięć Przykazań (aseret ha-dibrot powinno być raczej tłumaczone jako dziesięć słów/stwierdzeń), jednak czy wiedzieliście, że ich podział jest skomplikowany, ponieważ istnieje więcej niż dziesięć czasowników wyrażających przykazania? 🤔
Z tego też powodu pierwsze przykazanie w zależności od tradycji religijnej brzmi inaczej.
👉 Filon Aleksandryjski traktował "Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie!" jako pierwsze przykazanie, a "Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu..." jako drugie.
👉 Podobnie postąpił Jan Kalwin w swoim dziele "Institutio religionis christianae" (2:8:17).
👉 Taką samą sytuację dostrzegamy w Kościołach prawosławnych.
👉 Rzymscy katolicy z kolei oba te stwierdzenia traktują jako pierwsze przykazanie.
Możliwości podziału jest zdecydowanie więcej, ale w tym krótkim artykule interesuje nas coś innego. Niektórzy bibliści uważają, że istniała starsza wersja "pierwszego przykazania", do której obecnie nie mamy bezpośredniego dostępu, ale którą możemy w przybliżeniu zrekonstruować. Związana była ona z... wiarą w istnienie wielu bogów 💡
Istnieją poszlaki, że Żydzi przed niewolą babilońską byli... wyznawcami henoteizmu, czyli poglądu religijnego uznającego istnienie wielu bogów przy jednoczesnym wywyższeniu jednego z nich 🙏🏻 Akademickich publikacji na ten temat jest wiele, można chociażby przywołać książkę prof. Marka S. Smitha "The Early History of God: Yahweh and Other Deities in Ancient Israel".
Co ciekawe, według prof. Bernarda M. Levinsona pierwsze przykazanie zdecydowanie wskazuje w stronę henoteizmu.
Po wezwaniu, aby nie posiadać innych, poza Jahwe, bogów następuje ❌ zakaz czynienia rzeźby w liczbie pojedynczej ❌ Według prof. Levinsona nie współgra to z tym co napisane jest dalej, a więc "nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył..." Jak to im? Czy czasem nie powinno być jej (rzeźbie) albo temu (obrazowi)? 🤨
Istnieje więc możliwość, że pierwotnie pierwsze przykazanie brzmiało "Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie! Nie będziesz oddawał im pokłonu ani służył..." Taka perspektywa była jednak tylko możliwa w okresie, w którym Żydzi zakładali istnienie wielu bogów, a więc istniało zagrożenie, że mogą zmienić religijne przywiązanie.
Kiedy jednak zmieniono teologię, to inni bogowie stali się zaledwie martwymi bożkami (Iz 44:9-20), a przykazanie zaczęło odnosić się do rzeźb. Jednak, przynajmniej według prof. Levinsona, przy wykonaniu tego przejścia pozostawiono ślady, i to właśnie dzięki nim jesteśmy zrekonstruować stan poprzedni.
---------------
Chcesz nas wesprzeć? Możesz postawić nam wirtualną kawę! buycoffee.to/religiabezsciemy
|
twierdząc że pandemia to spisek globalnych elit 
