Kartka z kalendarza

[Kaima]

W 1525 roku książę pruski Albrecht Hohenzollern złożył na Rynku krakowskim hołd lenny królowi Zygmuntowi I Staremu, w wyniku którego Prusy Zakonne zostały przekształcone w Księstwo Pruskie będące lennem Królestwa Polskiego.

W 1633 roku w Londynie po raz pierwszy pojawiły się w sprzedaży banany.

W 1912 roku RMS „Titanic” wypłynął z Southampton do Nowego Jorku w swój jedyny rejs.

W 1921 roku Marszałek Józef Piłsudski odznaczył miasto Płock Krzyżem Walecznych za bohaterską obronę podczas wojny polsko-bolszewickiej.

W 1970 roku oficjalnie rozwiązano zespół The Beatles, działający w latach 1960–1970. Przez większość tego okresu (w latach 1962–1969) w jego skład wchodzili John Lennon, Paul McCartney, George Harrison i Ringo Starr.

W 2010 roku doszło do tragicznej katastrofy samolotu rządowego z Prezydentem RP Lechem Kaczyńskim na czele. Polscy przedstawiciele władzy podążali na uroczystości katyńskie do Smoleńska. Podczas podchodzenia do lądowania w trudnych warunkach samolot rozbił się. Wszyscy uczestnicy lotu, 96 osób, zginęli. Wydarzenie do dziś budzi spekulacje, czy była to katastrofa, czy zamach.

[Kaima]

W 1079 roku zginął biskup krakowski Stanisław ze Szczepanowa. Jeden z głównych patronów Polski został skazany na śmierć przez króla Bolesława II Śmiałego i poćwiartowany pod zarzutem zdrady stanu. Przyczyny sporu między monarchą a biskupem nie są do końca znane. Prawdopodobnie Stanisław ze Szczepanowa, będący nie tylko duchownym, ale również możnowładcą, sprzeciwiał się wzrostowi potęgi Bolesława II w państwie. Wieść o męczeńskiej śmierci biskupa z biegiem czasu obrosła legendą. W 1253 roku został kanonizowany.

W 1775 roku w Warszawie zakończył obrady Sejm Rozbiorowy, powołany przez trzy ościenne mocarstwa zaborcze: Rosję, Prusy i Austrię, w celu zatwierdzenia cesji terytorium Rzeczypospolitej w czasie I rozbioru Polski.
W wyniku rozbioru Rzeczpospolita Obojga Narodów straciła 30% swojego terytorium i około jednej trzeciej z 14 milionów zamieszkujących kraj przed rozbiorem.

W 1814 roku odbyła się bezwarunkowa kapitulacja Napoleona I Bonapartego. Napoleon, który władzę cesarską objął 2 grudnia 1804r. został po przegranej kampanii zmuszony do złożenia broni.

W 1926 roku założono PZSzach - Polski Związek Szachowy.

W 1940 roku urodził się Władysław Komar, jeden z najlepszych polskich miotaczy kulą w historii. Karierę sportową rozpoczął od boksu, znalazł się nawet w młodzieżowej reprezentacji Polski. W 1959 roku zmienił jednak dyscyplinę i rozpoczął treningi lekkoatletyczne pod okiem Sławomira Zieleniewskiego. W 1972 roku na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium zdobył złoty medal. Zginął tragicznie w wypadku samochodowym 17 sierpnia 1998 roku.

W 1969 roku statek pasażerski „Stefan Batory” wypłynął w swój pierwszy rejs transoceaniczny z Gdyni do Montrealu. Był ostatnim polskim liniowcem na regularnej linii transatlantyckiej i statkiem flagowym Polskich Linii Oceanicznych. Polską banderę opuszczono w 1988 roku, a w 2000 został przez aktualnego właściciela Stena Line zezłomowany w Turcji.

W 1997 roku Sejm RP przyjął ustawę lustracyjną, dotyczącą ujawnienia pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944–1990 osób pełniących funkcje publiczne.

W 2015 roku w mieście Panama doszło do historycznego spotkania prezydenta USA Baracka Obamy i przewodniczącego Rady Państwa Kuby Raúla Castro.

[Kaima]

[size="3"]W 1633 roku rozpoczął się proces Galileusza, włoskiego uczonego i filozofa, oskarżonego przez inkwizycję rzymską o herezję. Galileusz, na podstawie swoich obserwacji, przekonał się o słuszności teorii heliocentrycznej Kopernika w czasie, gdy Kościół bronił teorii geocentrycznej, i występował w jej obronie, przez co popadł w konflikt z Kościołem katolickim. W trakcie procesu uwolniono go z zarzutu herezji, ale za nieposłuszeństwo został skazany na 3 lata więzienia.

W 1718 roku car Rosji Piotr I Wielki założył w Petersburgu pierwszy na świecie klub żeglarski.

W 1861 roku bitwą o Fort Sumter w Karolinie Południowej rozpoczęła się wojna secesyjna, która toczyła się w latach 1861–1865 w Stanach Zjednoczonych Ameryki, pomiędzy stanami wchodzącymi w skład Stanów Zjednoczonych (tzw. Unią lub „Północą”) i Skonfederowanymi Stanami Ameryki (tzw. Konfederacją lub „Południem”), które wystąpiły z Unii. Za główną przyczynę wojny uznaje się spór o niewolnictwo, w którym Północ, w odróżnieniu od Południa, dążyła do jego zniesienia.

W 1929 roku w stoczni we francuskim Hawrze zwodowano okręt podwodny ORP „Wilk”. Okręt brał udział w działaniach wojennych na Bałtyku - ostatni patrol bojowy „Wilk” odbył w styczniu 1941 roku. W 1952 roku „Wilk” został sprowadzony z Anglii do Polski. Z uwagi na swój stan techniczny i nieopłacalność remontu, został w 1954 roku skreślony z listy floty i złomowany.

W 1961 roku Jurij Gagarin odbył na statku Wostok 1 pierwszy w historii lot w przestrzeni kosmicznej, dokonując jednokrotnego okrążenia Ziemi w ciągu 1 godziny i 48 minut.

W 1981 roku rozpoczęła się pierwsza misja pierwszego wahadłowca kosmicznego Columbia.

W 1991 roku podpisano akt założycielski warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych.

[Kaima]

W 1796 roku do Nowego Jorku przywieziono z Indii pierwszego słonia.

W 1883 roku profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego, Zygmunt Wróblewski i Karol Olszewski, jako pierwsi na świecie dokonali skroplenia azotu. W warunkach normalnych czysty azot wrze w temperaturze −195,8 °C, a ulega zestaleniu przy −210,0 °C.

W 1904 roku papież Pius X zatwierdził święto Matki Boskiej Częstochowskiej – na początku tylko dla Jasnej Góry i ówczesnej diecezji włocławskiej. W 1931 r. papież rozszerzył obchody święta na całą Polskę wyznaczając dzień 26 sierpnia oraz zatwierdzając nowy tekst Mszy św. i brewiarza.

W 1942 roku gen. Władysław Sikorski przesłał premierowi Wielkiej Brytanii Winstonowi Churchillowi memorandum w sprawie szybkiego utworzenia II frontu w Europie i skoordynowania powstań narodowych w państwach okupowanych przez III Rzeszę.

W 1943 roku w niemieckim ministerstwie spraw zagranicznych odbyła się konferencja prasowa w sprawie odkrytych w Lesie Katyńskim zwłok ofiar zbrodni katyńskiej. Radio berlińskie ogłosiło dodatkowe informacje, że dokonano już identyfikacji 150 zwłok i nie ma wątpliwości, że są to szczątki polskich oficerów zastrzelonych przed trzema laty. W Polsce od 2007 roku 13 kwietnia jest obchodzony jest Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, upamiętniający to wydarzenie.

W 1957 roku Kościół Mariacki w Krakowie odzyskał ołtarz Wita Stwosza, wywieziony do Niemiec w czasie II wojny światowej.

W 1967 w Sali Kongresowej w Warszawie odbyły się dwa pierwsze polskie koncerty grupy The Rolling Stones.

W 1990 roku podczas wizyty prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego w Moskwie, prezydent ZSRR Michaił Gorbaczow przekazał pochodzące z radzieckich archiwów dokumenty dotyczące zbrodni katyńskiej, po raz pierwszy oficjalnie przyznając, że zbrodni dokonało NKWD.

[Kaima]

W 966 roku książę Mieszko I wraz ze swoim dworem przyjął chrzest. Był to początek chrystianizacji Polski.
W celu uczczenia tej daty, w 2019 roku Sejm ustanowił 14 kwietnia państwowym Świętem Chrztu Polski.

W 1865 roku w Teatrze Forda w Waszyngtonie prezydent USA Abraham Lincoln został postrzelony w głowę przez aktora Johna Wilkesa Bootha, w wyniku czego zmarł następnego dnia w pobliskim pensjonacie.

W 1896 roku w USA opatentowano płatki kukurydziane.

W 1912 roku tuż przed północą parowiec RMS „Titanic” zderzył się na północnym Atlantyku z górą lodową i zaczął nabierać wody, a następnie zatonął. Jego katastrofa spowodowała nowelizację zasad bezpieczeństwa morskiego.

W 1924 roku Prezydent RP Stanisław Wojciechowski wydał rozporządzenie o zmianie ustroju pieniężnego – złoty miał zastąpić markę polską.

W 1943 roku przebywający w niewoli w niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen syn Józefa Stalina Jakow Dżugaszwili zginął od postrzału lub porażenia prądem, gdy po odmowie udania się do baraku rzucił się na ogrodzenie.

W 1950 roku prymas Stefan Wyszyński podpisał w imieniu Episkopatu Polski porozumienie z władzami państwowymi, w którym Kościół polski w zamian za zagwarantowanie nauczania religii w szkołach i funkcjonowanie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego uznał granice Ziem Odzyskanych i potępił "bandy podziemia". Mianem tym określano polskie organizacje: Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość, Narodowe Siły Zbrojne, Narodowe Zjednoczenie Wojskowe, Armia Krajowa, Ruch Oporu Armii Krajowej, Konspiracyjne Wojsko Polskie i inne, ale też ukraińskie UPA i niemiecki Werwolf.

W 1956 roku w Chicago zaprezentowano pierwszy magnetowid.

W 1988 roku Afganistan, Pakistan, USA i ZSRR podpisały w Genewie porozumienie dotyczące zakończenia konfliktu w Afganistanie.

[Kaima]

W 1770 roku brytyjski uczony Joseph Priestley wynalazł gumkę do ścierania. Zauważył on, że kawałek kauczuku świetnie nadaje się do wycierania śladów ołówka. Grafitowy pył ściera się wraz z włókienkami celulozy, nie uszkadzając papieru. Był tylko jeden problem: po kilku dniach kauczuk gnił.
Połączenie ołówka z gumką nastąpiło około 1850 roku za sprawą amerykańskiego wynalazcy Hymana Lippmana. Ołówek z gumką opatentowano w marcu 1858 roku.

W 1864 roku na mocy carskiego ukazu o uwłaszczeniu chłopów zniesiono pańszczyznę w Królestwie Polskim.

W 1945 roku w Krakowie ukazało się pierwsze wydanie tygodnika „Przekrój”.

W 1972 roku rozpoczęto budowę Huty Katowice.

W 1983 roku rozpoczęto budowę metra warszawskiego. Pierwszy odcinek linii M1, łączącej centrum Warszawy z jej północnymi i południowymi dzielnicami, otwarto w 1995 roku. Pełną projektowaną długość linia osiągnęła dopiero w roku 2008. Budowę linii M2, łączącej lewo- i prawobrzeżną część stolicy, rozpoczęto w 2010 roku, a pierwszy jej odcinek oddano do użytku w 2015 roku.

W 1989 roku rozpoczęły się protesty na placu Tian’anmen ( Plac Niebiańskiego Spokoju)w centralnej części Pekinu. Trwały do 4 czerwca 1989 roku. Głównymi uczestnikami byli studenci. Zakończyły się stłumieniem przez wojsko i masakrą ludności cywilnej.

W 2019 roku wybuchł pożar katedry Notre-Dame w Paryżu. Płomienie objęły dach świątyni i znajdującą się na nim sygnaturkę. Później rozprzestrzeniły się na jedną z wież budowli. Przyczyna pożaru nie została jeszcze ustalona - prokuratura w Paryżu uważa go obecnie za wypadek, wykluczając podpalenie i akt terrorystyczny.

W 2000 roku utworzono Centralne Biuro Śledcze – jednostkę organizacyjną Policji. Jest to służba śledcza realizująca na obszarze całego kraju zadania w zakresie rozpoznawania, zapobiegania i zwalczania przestępczości zorganizowanej.

[Kaima]

W 1705 roku Isaac Newton za wybitne osiągnięcia naukowe został pasowany na rycerza przez królową Annę Stuart.

W 1921 roku uruchomiono połączenie lotnicze Warszawa-Paryż.

W 1923 roku urodziła się Alina Janowska, aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna. Grała m.in. w "Zakazanych piosenkach", "Wojnie domowej" oraz "Złotopolskich". W Powstaniu Warszawskim była łączniczką Batalionu AK "Kiliński". Zmarła w 2017 r.

1927 roku Polskie Radio po raz pierwszy transmitowało w południe Hejnał mariacki z Krakowa.

W 1943 roku Rząd Polski na Uchodźstwie zwrócił się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o zbadanie okoliczności zbrodni katyńskiej.

W 1945 roku rozpoczęła się operacja ofensywna Armii Czerwonej i LWP na froncie wschodnim II wojny światowej siłami 1 i 2 Frontu Białoruskiego oraz 1 Frontu Ukraińskiego. Jej celem było zdobycie Berlina.

W 1947 roku na terenie byłego obozu Auschwitz-Birkenau został powieszony jego były komendant Rudolf Höß.

W 1952 – Gen. August Emil Fieldorf został skazany przez Sąd Wojewódzki w Warszawie na karę śmierci.

[Kaima]

W 1794 roku po dotarciu wiadomości o zwycięstwie pod Racławicami rozpoczęła się insurekcja warszawska pod wodzą Jana Kilińskiego.

W 1848 roku pod wpływem wydarzeń Wiosny Ludów rząd austriacki uwłaszczył chłopów w Galicji.

W 1924 roku założono amerykańską wytwórnię filmową Metro-Goldwyn-Mayer. W swoich najlepszych latach produkowała 40 filmów rocznie i zatrudniała największe gwiazdy kina, takie jak Clark Gable, Greta Garbo, Jean Harlow, James Stewart, Buster Keaton, Laurel i Hardy (Flip i Flap) czy Elvis Presley.

W 1938 roku papież Pius XI kanonizował Andrzeja Bobolę - polskiego duchownego katolickiego, jezuitę, misjonarza, kaznodzieję, męczennika, zwanego apostołem Polesia.

W 2010 roku w Warszawie odbyły się uroczystości pożegnalne ofiar katastrofy lotniczej w Smoleńsku.

[Kaima]

W 1025 roku w katedrze gnieźnieńskiej odbyła się koronacja Bolesława I Chrobrego na pierwszego króla Polski. Jest to data umowna ze względu na brak dostatecznej ilości źródeł. Istnieje teoria głosząca, że Chrobrego koronował już w trakcie zjazdu gnieźnieńskiego w 1000 roku cesarz Otton III.

W 1518 – Na Wawelu odbył się ślub króla Zygmunta I Starego z drugą żoną Boną Sforzą i jej koronacja na królową Polski. Królowa Bona nie była lubiana. Przez kronikarzy nazywana chciwą, podstępną i żądną władzy, zrobiła jednak wiele dobrego dla Polski. Zagospodarowała wielkie połacie nieużytków, zaludniała pustki, budowała mosty, młyny, tartaki, rozbudowała miasta Mazowsza, gdzie osiadła pod koniec życia. Wyjeżdżając z Polski pozostawiła po sobie doskonale zagospodarowane dobra królewskie, przynoszące ogromne dochody. Jej syn, a później i inni królowie nie potrafili utrzymać tego stanu i większość tych dóbr rozdali magnatom, aby kupić ich lojalność. Jak na ironię postąpiono w myśl ulubionej maksymy Bony: „Przekupstwo nie zostało wymyślone dla przyjaciół”.

W 1521 roku wezwany na obrady Sejmu Rzeszy w Wormacji Marcin Luter odmówił odwołania swych nauk. Kościoły protestanckie uznają Lutra za bohatera wiary, reformatora i odnowiciela Kościoła, kościoły anglikańskie zaliczają go do grona świętych. Kościół katolicki ekskomunikował Lutra i jego zwolenników w 1521 roku.

W 1826 roku została ponownie odkryta, znana już w czasach Cesarstwa Rzymskiego, Lazurowa Grota na włoskiej wyspie Capri - jaskinia morska, jedna z atrakcji turystycznych włoskiej wyspy Capri. Po opuszczeniu przez Rzymian była omijana przez mieszkańców wyspy, ponieważ rybacy wierzyli, że miejsce to jest nawiedzone przez duchy.

W 1869 roku na łamach „Przeglądu Tygodniowego” ukazała się debiutancka publikacja Henryka Sienkiewicza – recenzja teatralna z występu Wincentego Rapackiego.

W 1905 roku Real Madryt zdobył po raz pierwszy w swej historii piłkarski puchar Hiszpanii (Puchar Króla), pokonując w finale Athletic Bilbao 1:0.

W 1922 roku Litwa Środkowa została przyłączona do Polski. Litwa Środkowa to było formalnie niezależne państwo, a faktycznie zależne od Polski, ze stolicą w Wilnie, którego powstanie zostało ogłoszone przez gen. Lucjana Żeligowskiego w 1920 po zainscenizowanym tzw. buncie Żeligowskiego. Aneksja Wilna była główną przyczyną nienawiązania przez oba państwa stosunków dyplomatycznych, do czego doszło dopiero w 1938 roku.

W 2010 roku w Krakowie odbyły się uroczystości pogrzebowe pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich, tragicznie zmarłych w katastrofie lotniczej w Smoleńsku.

[Kaima]

W 1529 roku podczas obrad Sejmu Rzeszy w Spirze 6 księstw i 14 miast niemieckich złożyło protest przeciw uchwale zabraniającej przechodzenia na luteranizm, od czego powstała nazwa protestantyzm.

W 1539 roku na Małym Rynku w Krakowie została spalona na stosie pod zarzutem apostazji 79-letnia Katarzyna Weiglowa - po tym, jak prawdopodobnie przeszła na judaizm lub na judaizujący unitarianizm i nie chciała uznać, że Jezus Chrystus jest Synem Bożym. Uważana m.in. przez unitarian za męczennicę za wiarę.

W 1770 roku kapitan James Cook angielski żeglarz i odkrywca, kartograf, astronom.po raz pierwszy dostrzegł wybrzeże Australii.

W 1773 – Rozpoczęły się obrady Sejmu Rozbiorowego, działającego w latach 1773–1775. Sejm został powołany przez trzy ościenne mocarstwa zaborcze: Rosję, Prusy i Austrię, w celu zatwierdzenia cesji terytorium Rzeczypospolitej w czasie I rozbioru Polski.

W 1943 roku wybuchło powstanie w getcie warszawskim - tragiczny zryw bojowników żydowskich, będący symbolicznym aktem oporu przeciwko Zagładzie. Bezpośrednią przyczyną powstania była decyzja o likwidacji getta podjęta w ramach realizowanego przez Niemców planu zagłady europejskich Żydów. Powstanie trwało do 16 maja.

W 1988 roku zmarł Jonasz Kofta - twórca i wykonawca refleksyjnych tekstów, autor popularnych piosenek, wielokrotny laureat Festiwalu Piosenki w Opolu, współtwórca cyklicznych radiowych audycji satyrycznych. Urodził się w 1942 r.

W 2022 roku w wieku 119 lat i 107 dni lat zmarła japońska superstulatka Kane Tanaka, uznawana za najstarszą żyjącą zweryfikowaną osobę na świecie.

[Kaima]

W 1303 roku został założony przez papieża Bonifacego VIII pierwszy papieski i największy w Europie Uniwersytet Rzymski „La Sapienza”. Obecnie (od 1870 r.) jest to placówka państwowa, nadal największa w Europie i jedna z największych na świecie pod względem liczby studentów.

W 1862 roku Louis Pasteur i Claude Bernard przeprowadzili pierwszy udany test pasteryzacji.

W 1889 roku urodził się Adolf Hitler – niemiecki polityk pochodzenia austriackiego, kanclerz Rzeszy, twórca i dyktator III Rzeszy, przywódca Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP), ideolog narodowego socjalizmu, zbrodniarz wojenny, odpowiedzialny za zbrodnie przeciw ludzkości.

W 1923 roku podczas kongresu w Genewie PZPN został przyjęty do FIFA.

W 1947roku powołano Grupę Operacyjną „Wisła”, związek operacyjny LWP pod dowództwem gen. Stefana Mossora, przeznaczony do walki z ukraińskimi bandami w rejonie Sanok-Przemyśl-Lubaczów i do przeprowadzenia wraz z Państwowym Urzędem Repatriacyjnym akcji „Wisła”. Wszystkie osób narodowości ukraińskiej były wywiezione na ziemie zachodnie i osiedlone tam w możliwie najrzadszym rozproszeniu.

W 1964 roku weszła do sprzedaży Nutella produkowana przez włoską firmę Ferrero. Światowy Dzień Nutelli jest obchodzony 5 lutego.

W 1995 roku szczątki Marii Skłodowskiej-Curie i Pierre’a Curie zostały uroczyście przeniesione z cmentarza w Sceaux do paryskiego Panteonu.

[Kaima]

W 753 p.n.e. roku Romulus i Remus założyli Rzym. Jest to początek ery rzymskiej rachuby kalendarza "Ab Urbe Condita", czyli od założenia miasta Rzym. Kalendarz rzymski był kalendarzem księżycowym, stosowanym w Rzymie do reformy Juliusza Cezara, czyli do roku 46 p.n.e. włącznie. Miał jednak znaczenie tylko dla obliczeń historycznych, Rzymianie zwykle nie oznaczali lat kolejnymi liczbami.

W 1923 roku urodził się Gustaw Holoubek – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser i dyrektor teatrów, pedagog, prezes Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu, członek Polskiej Akademii Umiejętności, senator I kadencji (1989–1991). Określany mianem jednego z najwybitniejszych polskich aktorów oraz reżyserów teatralnych i filmowych w historii. Zmarł w 2008 r.

W 1926 roku urodziła się Elżbieta II – królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z dynastii Windsorów od 6 lutego 1952 (koronowana 2 czerwca 1953) do 8 września 2022. Jej panowanie, które trwało 70 lat i 214 dni, czyni ją najdłużej panującym ze wszystkich brytyjskich monarchów i najdłużej panującą w historii kobietą – głową państwa. Zmarła w 2022 r.

W 1936 roku MS „Batory” - polski statek pasażerski, transatlantyk, będący jednostką bliźniaczą MS Piłsudski - wypłynął w pierwszy rejs wycieczkowy na trasie Wenecja-Gdynia. Statek pływał do 1969 roku. Po dwóch latach od zakończenia służby został złomowany w Hongkongu. Miał przydomek „Lucky Ship”. Jego następcą był TSS Stefan Batory.

W 1944 roku kobiety we Francji uzyskały prawo do głosowania.

W 1945 w Moskwie podpisano polsko-radziecki traktat o przyjaźni i współpracy.

W 1988 roku w krakowskim więzieniu Montelupich wykonano po raz ostatni w Polsce wyrok śmierci.

W 2009 roku została uruchomiona pod patronatem UNESCO i Biblioteki Kongresu Światowa Biblioteka Cyfrowa. Jednym z jej celów jest rozpowszechnianie treści nieanglojęzycznych oraz treści spoza obszaru kultury zachodniej. Materiały umieszczane na stronach biblioteki są darmowe i są dostępne w wielu językach.

[Kaima]

W 1370 roku w Paryżu rozpoczęto budowę Bastylii , jako części jego umocnień. Z upływem czasu Bastylia straciła znaczenie obronne. W XVII wieku budowla stała się ciężkim więzieniem. 14 lipca 1789, w czasie zamieszek rozpoczynających rewolucję francuską, zamek został zdobyty przez lud paryski i jako symbol ucisku w czasie późniejszym zburzony.

W 1500 roku portugalski żeglarz Pedro Álvares Cabral jako pierwszy Europejczyk dotarł do Brazylii. Tereny dzisiejszej Brazylii były zasiedlone przez półkoczownicze plemiona Indian już przynajmniej 6 tys. lat przed odkryciem ich przez Portugalczyków. Przez następne 300 lat Brazylia była skolonizowana przez Portugalię, niepodległość uzyskała w 1822 roku.

W 1870 roku urodził się Włodzimierz Lenin (Władimir Iljicz Uljanow) – rosyjski polityk socjaldemokratyczny i komunistyczny, filozof marksistowski, organizator i przywódca rewolucji październikowej, a następnie pierwszy przywódca Rosji Radzieckiej i ZSRR, współzałożyciel i lider partii bolszewickiej, teoretyk ideologii komunizmu i twórca idei leninizmu. Zmarł w 1924 roku.

W 1899 roku położono kamień węgielny pod budowę hotelu Bristol w Warszawie.

W 1920 roku dekretem Naczelnego Wodza, Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, założono Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie pod adresem Podwale 15. Od 1933 roku muzeum znajdowało się w Alejach Jerozolimskich, a w 2022 roku rozpoczęło się przenoszenie eksponatów do nowej siedziby placówki na terenie Cytadeli Warszawskiej.

W 1970 roku po raz pierwszy obchodzono Dzień Ziemi, znany też jako Światowy Dzień Ziemi lub Międzynarodowy Dzień Ziemi. Celem Dnia jest promowanie postaw proekologicznych w społeczeństwie. Organizatorzy chcą uświadomić politykom i obywatelom, jak kruchy jest ekosystem planety.

W 2001 roku w Strasburgu podpisano Kartę Ekumeniczną regulującą współpracę europejskich Kościołów chrześcijańskich.

W 2002 roku w warszawskiej fabryce Daewoo-FSO zawieszono produkcję Poloneza. W praktyce oznaczało to jej zakończenie. Produkcję Polonezów rozpoczęto w maju 1978 roku i do czasu zakończenia z taśmy montażowej zjechało 1 061 807 egzemplarzy różnych wersji.

[Kaima]

W 997 roku męczeńsko zginął w okolicach pruskiego grodu Cholin podczas misji ewangelizacyjnej św. Wojciech - czeski książę z rodu Sławnikowiców, biskup Pragi, misjonarz Prus, męczennik, święty Kościoła katolickiego, patron Polski, Czech i Węgier.

W 1313 roku w tytulaturze książęcej Siemowita II pojawiła się pierwsza wzmianka o Warszawie, kiedy to powstał historycznie najstarszy na terenie dawnej Warszawy dwór książąt mazowieckich Jazdów (obecnie Ujazdów). Warszawa powstała najprawdopodobniej na przełomie XIII i XIV wieku, jednak nie zachował się dokument lokacyjny.

W 1935 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki podpisał tzw. Konstytucję kwietniową. Konstytucja kwietniowa wysuwała państwo na plan pierwszy, ale traktowane jako struktura organizująca życie społeczne i gwarantująca prawa jednostki. Obywatel miał zapewnioną równość wobec prawa, możliwość rozwoju wartości osobistych oraz wolność sumienia, słowa i zrzeszeń, ograniczone jednak przez dobro powszechne, ponieważ żadne działanie nie może stanąć w sprzeczności z celami państwa, wyrażonymi w jego prawach. W razie oporu państwo stosuje środki przymusu. Wojskowi, należący do zmobilizowanej części wojska lub marynarki wojennej nie mogli brać udziału w wyborach powszechnych.

W 1937 roku Sejm RP ustanowił dzień 11 listopada Świętem Niepodległości. Święto zniesione ustawą Krajowej Rady Narodowej 22 lipca 1945 roku, przywrócono je ustawą w okresie transformacji systemowej w 1989 r. Jest dniem wolnym od pracy.

W 1945 roku Hermann Göring wysłał telegram oblężonemu w Berlinie Adolfowi Hitlerowi, w którym wezwał go przekazania mu władzy, za co Hitler rozkazał pozbawić go wszelkich stanowisk i aresztować pod zarzutem zdrady stanu, a w przypadku swojej śmierci rozstrzelać.

W 2005 roku został opublikowany pierwszy film w serwisie YouTube, film ten nosi tytuł "Me at the zoo". W filmie jeden z twórców serwisu, stoi przed klatką słoni, opowiadając o ich długich trąbach. Wideo było nagrywane w zoo w San Diego i trwa 19 sekund.

[Kaima]

W 1184 roku p.n.e. według tradycji miał mieć miejsce upadek Troi. Miasto znane jest przede wszystkim z wojny opisanej w starogreckim poemacie epickim Iliada przypisywanym Homerowi. Zgodnie z legendą miasto zostało zdobyte za pomocą podstępu z drewnianym koniem trojańskim, w którym ukryci Grecy dostali się na teren grodu.

W 1800 roku założono Bibliotekę Kongresu Stanów Zjednoczonych. Posiada w swoich zbiorach ponad 170 mln woluminów w ponad 470 językach. Zbiór książek i dokumentów związanych z Polską należy do jednych z największych nie tylko w USA, ale również na świecie. Pełni funkcję biblioteki narodowej. Zapewnia publiczny dostęp do zbiorów, chociaż jej głównym zadaniem jest służba Kongresowi.

W 1885 roku prof. Jan Mikulicz-Radecki przeprowadził w Krakowie pierwszą na świecie operację zszycia pękniętego wrzodu żołądka. Profesor był pomysłodawca nowych technik operacyjnych i narzędzi chirurgicznych, jednym z pionierów antyseptyki i aseptyki, twórca dwóch szkół chirurgicznych: polskiej w Krakowie i niemieckiej we Wrocławiu.

W 1895 roku kanadyjski żeglarz Joshua Slocum wyruszył z Bostonu na rybackiej łodzi typu jol o nazwie „Spray” w pierwszy udany, samotny rejs dookoła świata.

W 1915 roku w Imperium Osmańskim rozpoczęła się rzeź Ormian. W Stambule aresztowano 2345 osób należących do ormiańskiej elity – intelektualistów, działaczy politycznych, prawników i.in. Zamordowano ich w okrutny sposób – podrzynając gardła, ścinając głowy. Niektórych powieszono lub ukrzyżowano. Ofiarami zorganizowanego wtedy przez Turcję ludobójstwa padło ok. 1,5 mln spośród 2,6 mln Ormian żyjących wówczas w granicach Imperium Osmańskiego. Dzień 24 kwietnia jest obchodzony przez społeczność ormiańską na całym świecie jako rocznica Rzezi Ormian.

W 1952 roku w Polsce wprowadzono obowiązkowe kontyngenty na mleko.

W 1982 roku odbyło się pierwsze notowanie Listy Przebojów Programu Trzeciego, najpopularniejszej audycji muzycznej PR. Była nadawana do 15 maja 2020 r., kiedy to notowanie nr 1998, w którym wygrała piosenka Kazika Staszewskiego „Twój ból jest lepszy niż mój”, zostało unieważnione przez dyrekcję stacji, co doprowadziło do odejścia Marka Niedźwieckiego i wielu innych dziennikarzy Programu Trzeciego, pogłębiając kryzys w programie i w rezultacie zniknięcie audycji z anteny.

W 2009 roku Sejm RP przyjął specustawę o budowie gazoportu w Świnoujściu. Pierwszy gazowiec wpłynął 11 grudnia 2015 r.

[Kaima]

W 1459 roku w Chebie został zawarty traktat między Królestwem Czech a Saksonią, w którym wytyczono wspólną granicę, ciągnącą się na długości 818,9 km od trójstyku z Austrią na południu do trójstyku z Polską na północy. Jest to jedna z najstarszych istniejących do dzisiaj granic międzypaństwowych w Europie.

W 1719 roku ukazała się powieść "Przypadki Robinsona Crusoe" Daniela Defoe.

W 1792 roku wykonano pierwszy wyrok śmierci przy użyciu gilotyny.

W 1920 roku rozpoczęła się wyprawa kijowska - ofensywa Wojska Polskiego i armii Ukraińskiej Republiki Ludowej przeciwko Armii Czerwonej na Kijów podczas wojny polsko-bolszewickiej.

W 1936 roku Jan Břetislav Procházka i Jindřich Kubias wyruszyli z Pragi samochodem osobowym Škoda Rapid w zakończoną po 97 dniach sukcesem podróż dookoła świata.

W 1974 roku w Portugalii doszło do wojskowego zamachu stanu („rewolucji goździków“), w wyniku którego został obalony dyktator Marcelo Caetano. Po obaleniu dyktatora, władzę objął Komitet Ocalenia Narodowego na czele z gen. Antonio de Spinolą jako prezydentem. Zapoczątkowało to proces demokratyzacji kraju. W wyniku rewolucji doszło też do uzyskania niepodległości przez szereg portugalskich kolonii. Zamach stanu był praktycznie bezkrwawy. Jego nazwa wzięła się stąd, że żołnierze zatykali goździki w lufach swoich karabinów.

W 1998 roku wszedł w życie zawarty 28 lipca 1993 roku Konkordat między Polską a Stolicą Apostolską.

[Kaima]

W 1607 roku trzy angielskie statki z osadnikami dotarły do Zatoki Chesapeake w Wirginii i rozpoczęły żeglugę w górę rzeki rzeki James, w poszukiwaniu dogodnego miejsca do założenia pierwszej na kontynencie północnoamerykańskim stałej angielskiej osady Jamestown.

W 1792 roku po raz pierwszy została wykonana Marsylianka (wówczas Pieśń wojenna dla armii Renu). Zdobyła wielką popularność w okresie rewolucji francuskiej. Wówczas jako pierwsi zaśpiewali ją żołnierze z Marsylii, biorący udział w walkach w Paryżu. Tak powstała jej nowa nazwa - Marsylianka. 14 lipca 1795 została ogłoszona po raz pierwszy hymnem państwowym.

W 1903 roku założono klub piłkarski Atlético Madryt.

W 1943 roku Witold Pilecki, ochotnik do Auschwitz, wraz z dwoma współwięźniami dokonał ucieczki z obozu. Funkcjonowanie obozu opisał potem w „Raporcie Witolda”.

W 1950 roku rozpoczęto budowę kombinatu metalurgicznego w Nowej Hucie. Kombinat 21 stycznia 1954 r., w 30 rocznicę śmierci W. Lenina otrzymał nazwę Huty im Lenina. Za oficjalny dzień otwarcia huty uważa się 22 lipca 1954 r. – wówczas odbył się pierwszy spust surówki z wielkiego pieca nr 1.

W 1986 roku miała miejsce katastrofa w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej. W wyniku awarii przy przegrzaniu się rdzenia reaktora doszło do wybuchu wodoru, pożaru oraz rozprzestrzenienia się substancji promieniotwórczych. Była to największa katastrofa w historii energetyki jądrowej i jedna z największych katastrof przemysłowych XX wieku.

[Kaima]

W 1792 roku w Petersburgu podpisano akt zawiązania konfederacji targowickiej. Był to spisek magnacki zawiązany na życzenie i pod patronatem cesarzowej Rosji Katarzyny II, skierowany przeciwko reformom Sejmu Czteroletniego i Konstytucji 3 maja, uznany za symbol zdrady narodowej.

W 1896 roku urodził się Zygmunt Berling - polski oficer, żołnierz Legionów Polskich i przedwojennego Wojska Polskiego, z którego odszedł w czerwcu 1939 roku w wyniku skandalu obyczajowego związanego z rozwodem. W czasie wojny dostał się do niewoli radzieckiej i podjął współpracę z NKWD w celu stworzenia grupy polskich oficerów-komunistów. Był twórcą 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Dowodził nią, a później armią polską na froncie wschodnim od bitwy pod Lenino do jesieni 1944 roku. Po wojnie był komendantem Akademii Sztabu Generalnego. Z wojska odszedł w 1953 roku. Jego postać do dziś wzbudza kontrowersje – słusznie krytykuje się go za współpracę z NKWD i ambicje polityczne, jednocześnie zaś jego zasługą było doprowadzenia do wydostania z ZSRR grupy Polaków, którzy „nie zdążyli do Andersa”. Zmarł w 1980 r.

W 1940 roku reichsführer-SS Heinrich Himmler wydał inspektorowi obozów koncentracyjnych oberführerowi Richardowi Glüecksowi rozkaz założenia w Oświęcimiu obozu koncentracyjnego.

W 2005 roku prezes IPN Leon Kieres podał do publicznej wiadomości, że osobą, która w latach 80. inwigilowała i donosiła SB nt. Karola Wojtyły był o. Konrad Stanisław Hejmo, posługujący się pseudonimami „Hejnał” i „Dominik”.

W 2010 roku Piotr Pustelnik wszedł na szczyt Annapurny, zdobywając jako trzeci Polak Koronę Himalajów i Karakorum.

W 2014 roku papież Franciszek na placu św. Piotra w Watykanie dokonał kanonizacji papieży Jana XXIII oraz Jana Pawła II. W uroczystości uczestniczył emerytowany papież Benedykt XVI. Była to pierwsza pierwsza kanonizacja głowy Kościoła od czasu kanonizacji Piusa X w 1954 oraz pierwszy raz, kiedy papież kanonizował dwóch swoich poprzedników i kiedy to jednej uroczystości przewodniczyło dwóch papieży – emerytowany i obecny.

[Kaima]

W 1920 roku założono pierwszy polski port wojenny w Pucku, którego struktury przeniesiono później do Gdyni.

W 1924 roku od powołania Banku Polskiego rozpoczęła się reforma walutowa autorstwa premiera i ministra skarbu Władysława Grabskiego. Bank Polski zastąpił Polską Krajową Kasę Pożyczkową jako wyłączny emitent waluty państwa polskiego z dniem 28 kwietnia 1924 roku. Przeprowadzono pełną wymianę marek polskich na złote, przy utrzymaniu w obiegu obu walut do końca czerwca 1924 r. Możliwość wymiany marek na złote zachowano do 31 maja 1925 r.

W 1939 roku w czasie przemówienia w Reichstagu Adolf Hitler otwarcie ogłosił plany pozyskania przez Niemcy „przestrzeni życiowej” na wschodzie oraz wypowiedział Wielkiej Brytanii traktat morski - porozumienie międzynarodowe regulujące zbrojenia morskie i limitujące budowę okrętów, zawarte 22 kwietnia 1930 roku pomiędzy Wielką Brytanią, USA, Japonią, Francją i Włochami.

W 1945 roku został rozstrzelany w miejscowości Giulino di Mezzegra Benito Mussolini i jego kochanka Clara Petacci.

W 1947 roku rozpoczęła się Akcja „Wisła” - akcja pacyfikacyjna o charakterze polityczno-wojskowym przeprowadzona w latach 1947–1950 przez struktury państwowe Polski Ludowej przeciwko Ukraińskiej Powstańczej Armii i Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów działającym na terytorium państwowym RP, w celu odcięcia walczących oddziałów UPA od naturalnego zaplecza. Polegała ona na masowej deportacji – wysiedleniu całych wsi i osad oraz rozproszeniu ludności cywilnej z terenów Polski południowo-wschodniej, głównie na Ziemie Zachodnie, która objęła Ukraińców, Bojków, Dolinian i Łemków oraz mieszane rodziny polsko-ukraińskie.

W 1990 roku weszła w życie ustawa znosząca obchodzone 22 lipca Narodowe Święto Odrodzenia Polski i przywracająca Święto Narodowe Trzeciego Maja.

W 1992 roku dwie pozostałe po rozpadzie kraju republiki (Serbia i Czarnogóra) rozwiązały formalnie Socjalistyczną Federacyjną Republikę Jugosławii, powołując w jej miejsce Federalną Republikę Jugosławii ze stolicą w Belgradzie. Państwo to istniało w latach 1992–2003.

[Kaima]

W 1832 roku grupa polskich emigrantów założyła Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu. Celem stowarzyszenia było "zbierać i ogłaszać materiały tyczące się dawnego Królestwa Polskiego, jego obecnego położenia lub pomyślności przyszłej, a to w widoku zachowania i ożywiania w opinii narodów spółczucia, które dla Polski okazywały".

W 1919 roku Sejm Ustawodawczy ustanowił Święto Narodowe Trzeciego Maja. Po II wojnie światowej obchodzono je do 1946, kiedy w wielu miastach doszło do krwawych demonstracji studenckich. Od tego czasu władze zabroniły publicznego świętowania. Święto to zostało oficjalne zniesione ustawą z 18 stycznia 1951 o dniach wolnych od pracy.
Święto Narodowe Trzeciego Maja przywrócono ustawą z 6 kwietnia 1990, która weszła w życie 28 kwietnia.

W 1934 roku otwarto Port Lotniczy Warszawa-Okęcie.

W 1955 roku powstało Centralne Archiwum Filmowe, które zostało przemianowane na Filmotekę Narodową, a obecnie funkcjonuje pod nazwą Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny. Celem instytucji jest gromadzenie, restaurowanie i tworzenie zbiorów filmowych, a także działalność edukacyjna, naukowa, wydawnicza i kulturalna.

W 1982 roku w kancelarii sejmowej został złożony tzw. "List 44" w proteście przeciwko internowaniom i innym represjom, które spotkały działaczy NSZZ Solidarność po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981. List podpisało czterdzieścioro czworo przedstawicieli różnych zawodów (m.in. architekci, nauczyciele, lekarze, ekonomiści, inżynierowie, aktorzy)i sympatyków "Solidarności".

W 1985 roku Sejm PRL uchwalił ustawę o Trybunale Konstytucyjnym. Trybunał rozpoczął działalność orzeczniczą w 1986 r. Jego podstawowym zadaniem jest sądowa kontrola konstytucyjności prawa: kontrolowanie zgodności norm prawnych niższego rzędu z normami prawnymi wyższego rzędu, przede wszystkim z Konstytucją i niektórymi umowami międzynarodowymi.

W 2011 roku w Opactwie Westminsterskim w Londynie pobrali się Wilhelm, książę Cambridge i Kate Middleton (od tej chwili Katarzyna, księżna Cambridge).